OBSERWACJA NIEBA ZA POMOCĄ TELESKOPU

układ słoneczny - header

Główna

teleskop

Co to jest astronomia?

Astronomia to nauka przyrodnicza, przedmiotem jej badań są ciała niebieskie, ich ruchy w przestrzeni, ich rozkład, pochodzenie i budowa, ale też ewolucja oraz także Wszechświat jako całość.

Nasza galaktyka

Nasza galaktyka nosi nazwę: "Droga Mleczna". W skład Naszej Galaktyki nie wchodzą tylko gwiazdy i planety, ale też obiekty takie jak:

- mgławice pyłowe i gazowe;

- gromady kuliste i otwarte gwiazd;

- supermasywna czarna dziura w centrum (naszej galaktyki);

- planety karłowate;

Droga Mleczna

Według astronomów, Droga Mleczna jest niewiele młodsza od Wszechświata (lecz słowo „niewiele” trzeba rozpatrywać w skali galaktycznej). Przez długi okres czasu uważano, że proces formowania naszej galaktyki (Drogi Mlecznej) rozpoczął się około 11 miliardów lat temu. Obecny stan naszej wiedzy pozwala nam jednak stwierdzić, że Droga Mleczna jest znacznie starsza.

Układ Słoneczny

Nasz Układ Słoneczny

Powstanie Układu Słonecznego jest wyjaśnione teorią Wielkiego Wybuchu. Układ Słoneczny powstał prawdopodobnie około od 5 do 6 miliardów lat temu z obłoku gazowo - pyłowego. Obłok ten przyciągał materię ku gęstniejącemu jądru. W środku tego obłoku gaz kurczył się szybciej niż w jego zewnętrznych warstwach i powstało Słońce, a pozostała materia utworzyła wokół niego dysk. Po około 50 milionach lat zaczęły zachodzić reakcje jądrowe (przekształcenie wodoru w hel), spowodowało to, że Słońce zaczęło świecić. We wcześniej powstałym dysku cząsteczki zderzały się ze sobą i łączyły w pył tworząc większe obiekty. Kolizje rozmaitych obiektów doprowadziły do powstania dużych ciał, z których to ostatecznie powstały planety. W pierwszej kolejności utworzyły się cztery planety wewnętrzne (Merkury, Wenus, Ziemia i Mars). Planety zewnętrzne tworzyły głównie gazy, a uformowały się one ze skalno - lodowych brył, które krążyły w dalszej odległości od Słońca.

Słońce

- gwiazda położona w centrum Naszego Układu Słonecznego, wokół niej krąży Ziemia, reszta planet (Merkury, Wenus, Mars, Jowisz, Saturn, Uran, Neptun) i planety karłowate (np. Pluton) oraz małe ciała Układu Słonecznego. Słońce jest zbudowane z gorącej plazmy, która jest utrzymywana przez grawitację i kształtowana przez pole magnetyczne.

Merkury

- to najmniejsza i położona najbliżej Słońca planeta Układu Słonecznego. Jako planeta dolna Merkury znajduje się dla ziemskiego obserwatora zawsze w pobliżu Słońca, dlatego jest on trudny do obserwacji. Mimo to należy on do planet, które są widoczne gołym okiem i był znany już w starożytności. Merkurego można dojrzeć tylko krótko przed wschodem lub też krótko po zachodzie Słońca.

Wenus

- jest to druga planeta Układu Słonecznego pod względem odległości od Słońca. Jest też trzecim pod względem jasności ciałem niebieskim, które jest widoczne na niebie (po Słońcu i Księżycu). Ponieważ Wenus jest położona bliżej Słońca niż Ziemia, zawsze jest ona widoczna w niewielkiej odległości kątowej od niego (Słońca).

Ziemia

- jest to trzecia pod względem odległości od Słońca planeta Układu Słonecznego, jest też piątą co do wielkości planetą Układu Słonecznego. Ziemia pod względem średnicy, masy i gęstości jest największą planetą skalistą Układu Słonecznego. Ziemie zamieszkują miliony gatunków zwierząt, w tym człowiek. Jest ona jedynym znanym przez nas miejscem we Wszechświecie, w którym występuje życie. Według danych, które zostały zebrane metodą datowania izotopowego, nasza planeta uformowała się około 4,54 ± 0,05 mld lat temu

Mars

- to czwarta w kolejności od Słońca planeta Układu Słonecznego. Mars krąży między orbitą Ziemi a pasem planetoid, który odziela go od orbity Jowisza. Został on nazwany od imienia rzymskiego boga wojny - Marsa, ponieważ barwa planety (która podczas obserwacji z Ziemi wydaje się rdzawo-czerwona) kojarzyła się starożytnym Rzymianom z pożogą wojenną. Odcień tej planety bierze się od tlenków żelaza pokrywających powierzchnię. Mars jest planetą wewnętrzną, która posiada cienką atmosferą oraz jego powierzchnia usiana kraterami uderzeniowymi (podobnie jak powierzchnia Księżyca, ale także wielu innych ciał, które wchodzą w skład Układu Słonecznego). Występuje na nim wiele różnyvh rodzajów terenu, które są podobne do ziemskich np. : wulkany, doliny, kaniony, pustynie i polarne czapy lodowe.

Jowisz

- jest piątą w kolejności od Słońca i największą planetą Układu Słonecznego. Planeta ta ma masę tylko nieco mniejszą od jednej tysięcznej masy Słońca, więc jest ona 2,5 razy większa niż łączna masa wszystkich pozostałych planet Układu Słonecznego. Razem z Saturnem, Uranem i Neptunem tworzą grupę gazowych olbrzymów, która jest czasem nazywana planetami jowiszowymi. Jowisz ma słabo widoczne pierścienie i potężną magnetosferę. Okrążają go cztery wielkie, kuliste księżyce, które są nazywane galileuszowymi (odkrył je Galileusz w 1610) Noszą nazwy: Io, Europa, Ganimedes, Kallisto. Ganimedes to największy z księżyców, ma on średnicę większą niż planeta Merkury. Znane jest aż 95 księżyców Jowisza. Nazwa tej planety pochodzi od rzymskiego boga Jowisza, który był odpowiednikiem greckiego Zeusa.

Saturn

- jest to gazowy olbrzym, jest on szóstą planetą Układu Słonecznego pod względem odległości od Słońca. Saturn jest drugą planetą pod względem masy i wielkości. Jego charakterystyczną cechą są pierścienie, które składają się głównie z lodu oraz w mniejszej ilości z odłamków skalnych. Inne planety-olbrzymy też posiadają systemy pierścieni, lecz żaden z nich nie jest tak rozległy ani tak jasny. W maju 2023 roku znane było 146 naturalnych satelitów Saturna (najwięcej wśród planet Układu Słonecznego). Nazwa tej planety pochodzi od rzymskiego boga Saturna, który jest odpowiednikiem greckiego Kronosa.

Uran

- to gazowy olbrzym, który jest siódmy pod względem odległości od Słońca wśród planet Układu Słonecznego. Jest on trzeci pod względem wielkości i czwarty pod względem masy. Nazwa tej planety pochodzi od Uranosa, greckiego boga, który był uosobienia nieba. Choć Uran jest widoczny gołym okiem, umknął on uwadze starożytnych obserwatorów z powodu jego małej jasności i powolnego ruchu po sferze niebieskiej. Odkrycie Urana ogłosił William Herschel 13 marca 1781, co po raz pierwszy w historii rozszerzyło znane granice Układu Słonecznego. Uran jest również pierwszą planetą, która została odkryta przy pomocy teleskopu. Uran ma masę prawie 15 razy większą od masy Ziemi.

Neptun

- jest to gazowy olbrzym, który jest ósmy pod względem odległości od słońca,czyli jest on najdalszą planetą w Układzie Słonecznym. Neptun jest czwarty pod względem średnicy i trzeci pod względem masy (wśród planet Układu Słonecznego). Planeta ta jest ponad 17 razy masywniejszy niż Ziemia. Neptun krąży wokół Słońca w odległości, która jest około 30 razy większa niż dystans Ziemia-Słońce. Nazwa tej planety pochodzi od rzymskiego boga mórz - Neptuna.

Teleskop Jamesa Webba

Teleskop Jamesa Webba

Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba (po angielsku: James Webb Space Telescope, w skrócie: JWST) – jest to budowany od 2007 do 2021 teleskop kosmiczny, który służy do obserwacji w podczerwieni. Projekt nadzorowany i w dużej części finansowany przez: amerykańskie NASA, we współpracy z europejskim ESA i kanadyjskim CSA. Teleskop ten został nazwany na cześć Jamesa Webba, który był drugim administratorem NASA. Najważniejszymi celami misji Teleskopu Jamesa Webba są: obserwowanie pierwszych gwiazd, które powstały po Wielkim Wybuchu, badanie formowania się i ewolucji galaktyk, badanie powstawania gwiazd i systemów planetarnych. 11 lipca 2022 roku NASA publicznie przedstawiło pierwsze zdjęcie, które zostało wykonane po uruchomieniu Teleskopu Jamesa Webba.